دبی شهری با سرعت رشد و گستردگی خارق العاده و حضور روزافزون مردم از سراسر دنیا نیاز به سیستم حمل ونقل کارآمد و از آن مهم‌تر بستری برای اجرای این سیستم است. البته باید گفت حاکمان و سرمایه گذاران دبی از این موضوع غافل نبوده اند و دو فرودگاه بین المللی و بسیار بزرگ که امکان حمل و نقلی بهینه و آسان را با بهترین کیفیت ممکن برای مسافران فراهم آورده، ساخته اند. در این مقاله از مجله‌ی ایرپلین تیکت به بررسی اجمالی مهم‌ترین فرودگاه دبی یعنی “فرودگاه بین المللی دبی” می‌پردازیم.

فرودگاه بین المللی دبی (Dubai International Airport) که  سازمان بین المللی حمل و نقل هوایی^۱ آن را با کد DXB می‌خواند در نزدیکی منطقه‌ی مرداف شهر دبی واقع شده است. فرودگاه بین المللی دبی تا کنون به عنوان یکی از بزرگ‌ترین فرودگاه‌های جهان بر اساس تردد مسافر و ششمین فرودگاه باربری در جهان شناخته می‌شود. همینطور این فرودگاه رکورددار بیشترین تعداد مسافر در هر پرواز است. در سال ۲۰۱۷، فرودگاه دبی میزبان بیش از ۸۸ میلیون مسافر، ۶۵/۲ میلیون تن بار و تعداد ۴۰۹۴۹۳ برخواست و فرود هواپیماها بود.

مساحت فرودگاه بین المللی دبی در حدود ۳۱۰۰ هکتار است. این فرودگاه دارای ۳ ترمینال می‌باشد و جالب است بدانید که ترمینال شماره‌ی ۳ فرودگاه دبی به عنوان دومین ساختمان بزرگ جهان از نظر مساحت و بزرگ‌ترین ترمینال فرودگاهی در دنیا محسوب می‌شود.

فرودگاه دبی خانه‌ی ایرلاین‌هایی مانند امارات (Emirates) و فلای دوبی (Flydubai) است. سهم ایرلاین امارات در حدود ۵۱ درصد از مسافران و ۴۲ درصد از پروازهای فرودگاه دبی است. این درحالیست که فقط ۱۳ درصد از مسافران و ۲۵ درصد از پروازها مربوط به ایرلاین فلای دبی هستند. این فرودگاه سالانه ظرفیت ۹۰ میلیون نفر مسافر را داراست. اگر قصد سفر هوایی به این شهر زیبا را دارید می توانید برای آگاهی از قیمت بلیط دبی از طریق سامانه‌ی ایرپلین تیکت با لیست کاملی از پروازهای این دو ایرلاین آشنا شده و با خرید بلیط هواپیما از این سامانه سفر به دبی، این مقصد جذاب در خاورمیانه را تجربه کنید.

فرودگاه بین المللی دبی سهم مهمی در اقتصاد این شهر دارد، چرا که بیش از ۹۰ هزار نفر از مردم در آنجا مشغول به کار هستند و به طور غیر مستقیم از ۴۰۰ هزار شغل حمایت می‌کند. جالب است بدانید فرودگاه دبی در حدود ۲۷ درصد از تولید ناخالص داخلی و ۲۱ درصد از اشتغال‌زایی در کل شهر را شامل می‌شود. پیش بین شده است که تا پایان سال ۲۰۲۰ سهم تولید ناخالص این فرودگاه تا ۵/۳۷ درصد رشد کند. این در حالیست که گفته می‌شود تا پایان سال ۲۰۳۰ نرخ تولید ناخالص به ۷/۴۴ درصد و اشتغال‌زایی توسط این فرودگاه به ۱/۳۵ درصد خواهد رسید.

تاریخچه و ساخت و ساز

شروع هوانوردی غیر نظامی در دبی به سال ۱۹۳۷ برمی‌گردد. زمانی که قراردادی با ایرلاین امپریال برای اجاره‌ی قایق‌های پرنده‌ی^۲ این ایرلاین برای پرواز به کراچی و ساوت هامپتون منعقد شد. در ابتدا این قایق‌ها فقط یک بار در هفته پرواز می‌کردند اما تا پایان فوریه‌ی سال ۱۹۳۸ این عدد به چهار پرواز در هفته رسیده بود. در دهه‌ی ۱۹۴۰ پرواز از دبی توسط قایق‌های پرنده‌ی شرکتی بریتانیایی از طریف مسیر نعل اسب^۳ از آفریقای جنوبی از راه خلیج فارس به سیدنی انجام می‌شد.

حاکم دبی، شیخ رشید ابن سعید آل مکتوم، دستور ساختن فرودگاه را در سال ۱۹۵۹ صادر کرد. فرودگاه دبی یک سال بعد به طور رسمی و فقط با یک محوطه‌ی پروازی با باند پروازی به طول ۱۸۰۰ متر و ساخته شده از ماسه‌ی فشرده، افتتاح شد. به طور کلی می‌توان گفت ساخت و توسعه‌ی فرودگاه دبی در دو فاز انجام شد. خلاصه ای از شرح این ساخت و توسعه را مشاهده می‌کنید.

فاز اول

سال ۱۹۹۷   ظرفیت اولیه‌ی سالانه ۱۱ میلیون مسافر – شروع پروژه‌ی ۵۴۰ میلیون دلاری فاز ۱

سال ۱۹۹۸   افتتاح ترمینال ۲ با گنجایش سالیانه بیش از ۲٫۵ میلیون مسافر در یکم مه ۱۹۹۸ به منظور انتقال ترافیک جمعیت ترمینال ۱

سال ۲۰۰۰   بازگشایی ترمینال شیخ رشید در پانزدهم آوریل ۲۰۰۰ با ظرفیت ۲۲ میلیون مسافر در سال

فاز دوم

سال ۲۰۰۲   شروع پروژه‌ی ۴٫۵ میلیارد دلاری فاز ۲

سال ۲۰۰۳   قدرتمندتر کردن تاکسی وی‌ها و ساختن تاکسی وی جدید

سال ۲۰۰۵   تکمیل ساخت پروژه‌ی مرکز گل دبی

سال ۲۰۰۸   افتتاح ترمینال ۳ با ظرفیت ۶۰ میلیون نفر در سال

سال ۲۰۱۲   توسعه‌ی ترمینال ۲ شامل ساخت سالن جدید برای تحویل بار و دریافت کارت پرواز، فضای خروجی و توسعه‌ی ساختمان ترمینال

سال ۲۰۱۳   کنکورس جدید با ظرفیت ۸۰ میلیون مسافر در سال

  ترمینال‌های مسافران

فرودگاه بین المللی دبی سه ترمینال دارد. ترمینال ۱، دارای یک کنکورس^۴ ( کنکورس D) است، ترمینال ۲ از دو ترمینال دیگر جداست و ترمینال ۳ به کنکورس‌های A، B و C تقسیم شده است. ترمینال‌های ۱ و ۳ با یک سالن ترانزیت به یکدیگر وصل شده اند. اما همانطور که گفته شد ترمینال ۲ در قسمت مجزایی از فرودگاه قرار گرفته و سرویس‌هایی به منظور انتقال مسافران در نظر گرفته شده اند. این سرویس‌ها مسافران را از ترمینال ۲ در حدود ۲۰ دقیقه به ترمینال ۱ و در حدود ۳۰ دقیقه به ترمینال ۳ می‌رسانند. مسافرانی که در ترمینال ۳ قصد دارند بین کنکورس A و بقیه‌ی ترمینال رفت و آمد داشته باشند لازم است از وسایل نقلیه‌ی اتوماتیکی که مخصوص جابجایی افراد^۵ است استفاده کنند. این وسایل برای جابجایی بین کنکورس D و بقیه‌ی ترمینال هم فراهم هستند.

گنجایش مسافر هر سه ترمینال مجموعاً ۸۰ میلیون نفر در سال است که رقم چشمگیریست. ترمینال ۳ و ۱ برای پروازهای بین المللی و ترمینال ۲ برای پروازهای ارزان‌تر  و مسافرانی است که قصد پرواز به شبه قاره و مناطق حوزه‌ی خلیج فارس را دارند.

• ترمینال ۱

ترمینال ۱ با ظرفیتی بالغ بر ۱۵ میلیون مسافر و مساحتی معادل ۵۲۰هزار متر مربع و توسط بیش از ۱۰۰ ایرلاین استفاده می‌شود. جالب است بدانید این ترمینال ۲۲۱ کانتر پرواز را داراست. این ترمینال در اصل برای ۱۸میلیون مسافر ساخته شده بود ولی با ازدیاد حجم مسافران و ترافیکی که به این واسطه پیش آمده بود فرودگاه محبور شد که ترمینال را مجهز به ۲۸ گیت دیگر کند. فود کورت ترمینال ۱ با بیش از ۲۵ گزینه در بین گیت‌های ۱۱۵ تا ۱۱۳ فرودگاه واقع شده است.

          کنکورس D

کنکورس D که در تاریخ ۲۴ فوریه‌ی سال ۲۰۱۶ با ورود یکی از پروازهای هواپیمایی بریتانیا به گیت D8 به طور رسمی افتتاح شد با ۱۷ گیت ظرفیتی در حدود ۱۵ میلیون نفر در سال را داراست. این کنکورس از طریق وسیله‌ی اتوماتیک نفربر به ترمینال ۱ وصل شده است.

• ترمینال ۲

ترمینال ۲ که در سال ۱۹۹۸ ساخته شد با مساحتی در حدود ۴۷هزار متر مربع، ظرفیتی بالغ بر ۱۰ میلیون نفر در سال را دارد. این ترمینال توسط ۵۰ ایرلاین که بیشتر پروازهایی به مناطق حوزه‌ی خلیح فارس دارند استفاده می‌شود. بیشتر این پروازها به هندوستان، عربستان سعودی، ایران، افغانستان و پاکستان هستند.

ترمینال ۲ مجهز به ۳۷ کانتر پرواز و ۴۳ پلکان متحرک هواپیما است. همانطور که اشاره شد مسافرانی که قصد جابجایی بین این ترمینال و ترمینال ۳ و ۱ را دارند باید از سرویس‌هایی که در فرودگاه به این منظور گذاشته شده استفاده کنند.

حضور تعداد زیادی از کافه‌ها و رستوران‌ها در ترمینال‌های ۲ و ۱ امکان انتخاب گزینه‌ی مناسب را برای مسافران ممکن ساخته است؛ از مک دونالد برای برگر دوستان گرفته تا رستوران‌های چینی برای علاقه مندان به غذاهای آسیایی.

• ترمینال ۳

ترمینال ۳ که قسمتی از آن زیر زمین ساخته شده با بودجه ای معادل ۵/۴ میلیارد دلار و ظرفیت ۶۵ میلیون نفر مسافر در سال، به عنوان مرکز اصلی هواپیمایی امارات شناخته می‌شود. ترمینال ۳ در هر ۳ کنکورس دارای بیش از ۲۰ گیت مجهز به پل اتصال به ایرباس ای ۳۸۰ (Airbus A380) است (۲۰ گیت در کنکورس A، ۵ گیت در کنکورس B و ۲ گیت در کنکورس C). ترمینال ۳ بزرگ‌ترین ساختمان جهان از نظر مساحت زمین به شمار می‌رود (در حدود ۱میلیون و ۷۱۳ هزار متر مربع). ساختمان ترمینال ۳ شامل سالن‌های کلاس‌های پروازی فرست و بیزنس، رستوران، ۱۸۰ کانتر پرواز و ۲۶۰۰ محل پارک خودرو است.

فود کورت ترمینال ۳ با بیش از ۲۰۰۰ متر مساحت خانه‌ی برندهای معتبری چون برگر کینگ، استارباکس، کاستا کافی و ده‌ها رستوران و کافه‌ی دیگر است که به صورت شبانه روزی به مسافران خدمات ارائه می‌دهند.

         کنکورس A

کنکورس A ترمینال ۳ که در تاریخ ۲ ژانویه‌ی سال ۲۰۱۳ افتتاح شد، ظرفیتی در حدود ۱۹ میلیون مسافر را دارد و از طریق  وسیله‌ی نقلیه‌ی اتوماتیک به دو قسمت پرتردد دیگر در ترمینال وصل شده است. این کنکورس به ۲۴ گیت مجهز شده که ۲۰ عدد از آن‌ها به پل اتصال به ایرباس ای ۳۸۰  سری ۸۰۰ مجهز هستند.  برای سوار شدن به هواپیما در ۴ گیت هم پلکان متحرک در نظر گرفته شده است. گیت‌های این کنکورس از A1 تا A24 نام گذاری شده اند. کنکورس A مجهز به یک هتل ۴ ستاره، یک هتل ۵ ستاره و سالن‌های کلاس‌های پروازی فرست و بیزنس با مساحت کلی ۵۴۰ هزار متر مربع است.

          کنکورس B

کنکورس B مستقیماً به ترمینال ۳ متصل است و به طور انحصاری به ایرلاین امارات اختصاص داده شده است. مساحت کل کنکورس در حدود ۶۷۵ هزار متر مربع است. ۳۲ گیت به این کنکورس اختصاص داده شده که از B1 تا B32 نام گذاری شده اند. این کنکورس ۲۶ پل اتصال به هواپیما و ۱۴ پلکان متحرک هواپیما که فقط مخصوص ایرباس ای ۳۴۰ (Airbus A340) و بوئینگ ۷۷۷ (Boeing 777) هستند را داراست. کنکورس شامل سالن‌های کلاس‌های پروازی فرست با ظرفیت ۱۸۰۰ مسافر و بیزنس با ظرفیت ۱۲۶۰۰ مسافر مخصوص ایرلاین امارات است.

          کنکورس C

کنکورس C در سال ۲۰۰۰ افتتاح شد و در گذشته (قبل از افتتاح کنکورس B) به عنوان بزرگ‌ترین کنکورس در فرودگاه بین المللی دبی شناخته می‌شد. ۵۰ گیت که شامل ۲۸ گیت با پل اتصال به هواپیما و ۲۲ گیت با پلکان متحرک که با نام‌های C1 تا C50 شناخته می‌شوند، از مشخصات اصلی این کنکورس هستند.

کنکورس C مجهز به تعداد زیادی کافه، رستوران، یک هتل ۵ستاره، مرکز خدمات پزشکی و نمازخانه است.

 خرید در فرودگاه بین المللی دبی

دبی دیوتی فری (Dubai Duty Free) چه از نظر مساحت و چه از نظر درآمد، یکی از بزرگ‌ترین و کامل‌ ترین‌ها دربین دیوتی فری‌های فرودگاه‌های جهان به شمار می‌رود. مجموع مساحت تمامی محوطه‌های دیوتی فری در فرودگاه بین المللی دبی به بیش از ۳۶ هزار متر مربع می‌رسد.

اگر شما هم یکی از مسافران بی‌شمار این فرودگاه هستید بهتر است به دیوتی فری‌ها که در همه‌ی ترمینال‌های فرودگاه در قسمت پروازهای ورودی و پروازهای خروجی وجود دارند سر زده و از بین گزینه‌های زیاد، از لوازم آرایشی و عطر گرفته تا لوازم الکترونیکی و شیرینی جات، گزینه‌ی مورد نظر خود را انتخاب کنید. در بین همه‌ی موارد عطر و جواهرآلات طرفداران زیادی را شامل می‌شود. بزرگ‌ترین و کامل‌ترین دیوتی فری در ترمینال ۳ فرودگاه بین المللی  دبی وجود دارد.

 امنیت در فرودگاه بین المللی دبی

نظارت بر امنیت و ایمنی در فرودگاه بین المللی دبی توسط اداره‌ی هواپیمایی غیرنظامی دبی انجام می‌پذیرد. بررسی امنیتی در تمامی ورودی ترمینال‌ها انجام می‌گیرد. جالب است بدانید اسکن شبکیه‌ی چشم جزء مواردی است که در تمامی فرودگاه‌های امارات متحده‌ی عربی به منظور جلوگیری از ورود غیرقانونی افرادی که به دلیل متهم شدن به جرائم سنگین از کشور امارات اخراج شده اند انجام می‌شود.

اوایل سال ۲۰۰۷ فرودگاه دبی نوع جدیدی از اسکنر کل بدن را معرفی کرد که علاوه بر توانایی در کشف اسلحه، قادر به شناسایی افرادی بود که به هر نوعی مواد مخدر همراه خود داشتند. اگر فردی با این شرایط شناسایی شود (چه ماده‌ی مخدر در جریان خونش وجود داشته باشد چه در قسمتی از وسایلش مانند ته کفش، حتی در مقادر بسیار ناچیزمثل ۰٫۰۰۱ گرم) به حداقل ۴سال زندان محکوم می‌گردد.

 حمل و نقل در فرودگاه دبی

• موقعیت

فرودگاه بین المللی دبی در نزدیکی منطقه‌ی مرداف شهر دبی قراردارد و به جاده‌ی D89 متصل است. این جاده که یکی از بلندترین جاده‌های درون شهری دبی محسوب می‌شود از دیره شروع و جاده‌ی D85 را قطع می‌کند. این جاده از دیره به طرف جنوب شرقی و فرودگاه بین المللی دبی ادامه پیدا می‌ کند.

• مترو

دو خط از خطوط متروی شهر دبی در فرودگاه و نزدیک فرودگاه قرار دارند. خط قرمز در هر دو ترمینال شماره‌ی ۳ و ۱ ایستگاه دارد. قطارها هر روز به غیر از جمعه‌ها از ساعت ۶ الی ۲۳ و جمعه‌ها از ساعت ۱۳ الی ۱۲ نیمه شب از ایستگاه فرودگاه و به طرف آن حرکت می‌کنند. البته باید گفت این جدول زمان بندی در ماه رمضان کمی متفاوت است. خط سبز مترو در نزدیکی منطقه‌ی آزاد فرودگاه (Airport Free Zone) ایستگاه دارد که از طریق آن مسافران می‌توانند به ترمینال شماره‌ی ۲ دسترسی پیدا کنند.

• اتوبوس

اتوبوس‌های دبی از فرودگاه و در ورودی هر ترمینال به تعدادی از مقاصد درون شهری دبی که عمدتاً منطقه‌ی دیره را پوشش می‌دهد حرکت می‌کنند. مسافرانی که قصد جابجایی بین ترمینال ۳ و ۱ فرودگاه را دارند می‌توانند از اتوبوس‌های درون ترمینالی فرودگاه که به طور منظم در حال سرویس دهی هستند استفاده کنند.

اتوبوس‌های داخلی خطوط ۴، ۱۱،۱۵، ۳۳ و ۴۴ برای رفت و آمد بین دو ترمینال ۳ و ۱ قابل استفاده هستند. قابل ذکر است سازمان حمل و نقل جاده‌های دبی (RTA) اتوبوس‌هایی با سیستم تهویه‌ی مناسب و کیفیت بالا را برای شهر دبی در نظر گرفته که از فرودگاه به سمت مرکز شهر و بیش از ۸۰ هتل حرکت می‌کنند.

• تاکسی

فرودگاه بین المللی دبی توسط سازمان تاکسی‌های دبی پوشش داده می‌شود. تاکسی‌های این سازمان به صورت شبانه روزی و در ورودی هر ترمینال میزبان مسافران این شهر هستند.

فرودگاه دبی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و کارآمد ترین فرودگاه‌های جهان محسوب می‌ شود که علاوه بر تأثیری که بر حمل و نقل دبی دارد، نقش بزرگی در رشد اقتصادی این شهر ایفا می‌کند.

پاورقی‌ها

1. International Air Transport Association (یاتا)
2. نوعی هواپیمای دریایی با بال‌های ثابت و بدنه ای است که امکان فرود در آب را فراهم می‌آورد. معمولاً هیچ نوع ارابه‌ی فرودی برای این وسیله در نظر گرفته نمی‌شود.
3. Horseshoe route یا مسیر نعل اسب به مسیری مختص قایق‌های پرنده، بین سیدنی در استرالیا و دوربن در آفریقای جنوبی از طریق سنگاپور و قاهره، در طول جنگ جهانی دوم گفته می‌شده است.
4. Concourse (کنکورس) به ساختمانی اطلاق می‌شود که دسترسی به هواپیما را از طریق گیت‌ها فراهم می‌آورد.